Błędy w sposobie odżywiania się Polaków pokrywają się z tymi, które są charakterystyczne dla innych rozwiniętych krajów świata.
Kluczową rolę w zachowaniu zdrowia, dobrej kondycji fizycznej i właściwej wagi ciała odgrywają odpowiednie nawyki żywieniowe.
Zbyt często jednak utrwalamy złe nawyki żywieniowe, które później trudno jest zmienić. Dietetyczka Małgorzata Chylewska z LightBox podkreśla, jakie błędy żywieniowe są najczęstsze.
Zarówno nadmierne jedzenie, jak i niedobory pokarmowe, a także niezdrowy tryb życia (praca do późnej nocy, siedzący tryb życia, chroniczny stres, palenie tytoniu, picie alkoholu, czy używanie narkotyków) mogą prowadzić do błędów żywieniowych.
Mimo dostępu do różnorodnej żywności, często zdarzają się niedobory żywieniowe. Brakuje białka, witamin, minerałów, błonnika oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie, co może skutkować różnorakimi schorzeniami, w tym anemią, obniżeniem odporności, osłabieniem organizmu, a nawet cięższymi chorobami, jak anoreksja czy niewydolność narządów.
Ironia losu sprawia, że media poprzez promowanie wizerunku szczupłych modelek, przyczyniają się do tego, że szczególnie starsze dziewczęta często stosują diety o zbyt niskiej wartości kalorycznej, dążąc do szczupłej sylwetki. Problem niedostatecznej ilości spożywanej energii dotyka również wielu polskich dzieci, dorosłych, a także emerytów, głównie z powodu trudnych warunków społeczno-ekonomicznych.
Nadmierne spożywanie produktów wysokoenergetycznych, w tym szczególnie cukrów prostych oraz tłuszczów zwierzęcych, prowadzi do problemów zdrowotnych, jak wzrost „złego” cholesterolu i nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych. Dodatkowo pojawia się problem nadmiernego spożywania soli kuchennej. Paradoksalnie, nawet przy nadmiarze kalorii, może dojść do niedoboru pewnych składników odżywczych niezbędnych dla zdrowia.
Oto 10 najczęstszych błędów żywieniowych, które Polacy popełniają:
- Niewłaściwe zbilansowanie diety, zarówno pod kątem jakościowym (złe wybory żywności, częstotliwość spożywania), jak i ilościowym (nieodpowiednia liczba kalorii względem wieku, płci, aktywności fizycznej i pracy, a także niewłaściwe proporcje składników odżywczych). Śniadanie powinno zapewniać 25-30% dziennego zapotrzebowania energetycznego, drugie śniadanie 5-10%, obiad 30-35%, podwieczorek 5-10%, a kolacja 20-25%.
- Nieprawidłowy rozkład i liczba posiłków w ciągu dnia – zalecane jest spożywanie od 3 (śniadanie, obiad, kolacja) do 5 posiłków (pierwsze śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja).
- Nieregularność spożywania posiłków i zbyt długie przerwy między nimi.
- Pomijanie śniadań.
- Spożywanie obfitych posiłków wieczorem, szczególnie późno (po godzinie 18:00).
- Częste podjadanie między posiłkami, zwłaszcza słodyczy i tłustych, słonych przekąsek oraz podjadanie nocne.
- Zbyt mała konsumpcja warzyw, owoców i zdrowych płynów (np. zamiast słodzonych napojów, picie niegazowanej wody mineralnej).
- Brak kontroli nad jakością codziennie spożywanych posiłków (np. niesprawdzanie świeżości, nieczytanie etykiet, zakupy taniej, ale złej jakości i niezdrowej żywności, monotonna dieta).
- „Zajadanie stresu” – jedzenie pod wpływem emocji.
- Robienie zakupów na głodny żołądek (np. przed obiadem po pracy), co zaleca się robić odpoczętym i po posiłku, aby uniknąć poczucia ociężałości.